Pelaksanaan Ibadah Haji Pada Masa Pandemi Covid 19; Studi Komparatif Perspektif Mazhab Fikih

  • Sultan Nur Al-Mustafa International University, Iran
    (IR)

Abstract

Abstrak

Ibadah haji menjadi salah satu di antara sekian perkara wajib yang dibebankan kepada umat Islam yang memiliki kemampuan. Ditinjau dari aspek syariat, ibadah haji berdampak hukum wajib (wājib), tetapi persoalannya ibadah wajib ini bisa jadi tidak wajib atau ditunda/diliburkan ketika muncul suatu fenomena dan peristiwa yang membuat tidak bisa dilaksanakan. Tujuan dari penelitian ini adalah untuk menilik dan menelusuri perspektif para ulama fikih dari mazhab-mazhab besar Islam tentang hukum melaksanakan ibadah haji pada masa pandemi Covid-19 dengan menjadikan alasan keamanan terinfeksi virus mematikan ini sebagai fokusnya. Metode penelitian yang digunakan adalah penelitian pustaka (library research) dan bersifat deskriptif, analitik dan komparatif. Sumber data yang dipergunakan dalam penelitian ini bersumber dari data primer dan sekunder. Hasil dari riset menembukan bahwa ketika tidak terpenuhi rasa aman, apapun faktornya termasuk virus corona ini, baik di jalur perjalanan menuju Mekah maupun di Mekah sendiri, maka haji tidak wajib dilaksanakan.

Kata kunci: Ibadah Haji; Pandemi Covid 19; Mazhab Islam.

Abstract

Hajj is one of the many obligatory cases charged to Muslims who have the ability. Judging from the legal aspects of the Hajj pilgrimage the law is obligatory (wājib), but the problem is then this compulsory worship may not be mandatory or even closed when a phenomenon and event that makes it impossible to carry out appears. The purpose of this research is to try to explore and trace the perspectives of fiqh scholars from the major Islamic schools of law on performing the pilgrimage during the corona pandemic by making security reasons infected with this deadly virus the focus. The research method used is library research and is descriptive, analytic and comparative in nature. Sources of data used in this study are sourced from primary and secondary data. The results of this research are that when a sense of security is not fulfilled, whatever the factor, including this corona virus, both on the route to Mecca and Mecca itself, then the pilgrimage is not required to be carried out.

Keywords:Hajj; Pandemic Covid 19; Islamic School

 

References

Al-Qur’an al-Karim

Al-Albani, Muhammad Nashiruddin, al-Arwā al-Ghalīl fī Takhrīj Ahādīts Manār al-Sabīl, al-Maktabah al-Islāmī, tahun 1405 H.

Al-Fa’si, Muhammad, Syifā al-Ghirām, Beirut: Dār al-Kutub al-Ilmiyah, tahun 1421 H.

Al-Haththab, Muhammad bin Muhammad bin Maghribi, Mawāhib al-Jalīl Syarh Mukhtashar al-Khalīl, Beirut: Dār al-Kutub al-Ilmiyah, tahun 1416 H.

Al-Qarafi, Syihabuddin Ahmad bin Idris, al-Dzakhīrah, Beirut: Dār al-Gharb al-Islāmī, tahun 1994 M.

Al-Qumi, Mirza Abul Qasim, Jāmi’ al-Syattāt, oleh: Razawi, Tehran: Muassasah Keihan, tahun 1413 H.

Ālūsī, Syaid Mahmud (1415 H), Rūh al-Ma’ānī fī Tafsīr al-Qur’an, Beirut: Dār al-Kutub al-Ilmiyah, tahun 1415 H.

Al-Zahabi, Muhammad bin Ahmad, Tārīkh al-Islām wa Wafayāt al-Masyāhīr, oleh: Umar Abdussalam, Beirut: Dār al-Kitāb al-Arabī, tahun 1410 H.

Al-Zahabi, Muhammad bin Ahmad, Tārīkh al-Islām wa Wafayāt al-Masyāhīr, oleh: Umar Abdussalam, Beirut: Dār al-Kitāb al-Arabī, tahun 1410 H.

Amuli, Mirza Muhammad Taqi, Mishbāh al-Hudā fī Syarh al-‘Urwah al-Wutsqā, Teheran: Muallif, tahun 1380 H.

Bahrani, Ali Ushfur, Yusuf bin Ahmad bin Ibrahim, al-Hadā’iq al-Nāzhirah fī Ahkām al-‘Itrah al-Thāhirah, Qom: Jāmi’ah Mudarrisīn Hauzah Ilmiyah Qom, tahun 1405 H.

Bahuti, Mansur bin Yunus, Kasysyāf al-Qinā’, Beirut: Dār al-Kutub al-Ilmiyah, tahun 1418 H.

Baihaqi, Abu Bakr Ahmad bin Husain bin Ali, Sunan Baihaqi (Sunan al-Kubrā), Dār al-Fikr, TT.

Damad Afandi, Abdullah bin Syaikh Muhammad bin Sulaiman, Majma’ al-Anhar fī Syarh Multaqā al-Abhar, Beirut: Dār Ihyā al-Turāts al-Arabī, TT.

Dasuqi al-Maliki, Muhammad bin Ahmad bin Arafah, Hāsyiah al-Dasūqī ‘alā al-Syarh al-Kabīr, Dār al-Fikr, TT.

Dimyati al-Bakri, Utsman bin Muhammad, I’ānah al-Thālibīn ‘alā Halli al-Fāzh Fath al-Mu’īn, TT: Dār al-Kutub al-Ilmiyah, tahun 2002.

Farahidi, Khalil bin Ahmad, Kitāb al-‘Ain, Qom: Nasyr Hijrat, tahun 1410 H.

Hairi Yazdi, Syaikh Abdulkarim, Durar al-Fawā’id, Qom: Muassasah al-Nasyr al-Islāmī, cet. 6, tahun 1418 H.

Haitami, Sa’di Nashari, Ahmad bin Muhammad bin Ali bin Hajar, al-Minhāj al-Qawīm, TT: Dār al-Kutub al-Ilmiyah, tahun 1420 H.

Hilli, Allamah Hasan bin Yusuf bin Muthahhar Asadi, Muntahā al-Mathlab fī Tahqīq al-Mazhab, Mashad: Majma’ al-Buhūts al-Islāmiyah, tahun 1412 H.

Hilli, Allamah Hasan bin Yusuf bin Muthahhar Asadi, Tahrīr al-Ahkām al-Syar’iyah alā Mazhab al-Imāmiyah, Qom: Muassasah Imam Shadiq As, tahun 1420 H.

Hilli, Muhaqqiq Najmuddin Ja’far bin Hasan, al-Mu’tabar fī Syarh al-Mukhtashar, Qom: Muassasah Sayid al-Syuhadā, tahun 1407 H.

Hurra Amili, Muhammad bin Hasan, Tafshīl Wasā’il al-Syī’ah Masā’il al-Syarī’ah, Qom: Muassasah Ālul Bait As, tahun 1409 H.

Hushni, Muhammad bin Ali bin Muhammad, populer dengan Alauddin al-Hashkafi, al-Dur al-Mukhtār Syarh Tanwīr al-Abshār wa Jāmi’ al-Bihār, Dār al-Kutub al-Ilmiyah, tahun 1423 H.

Ibnu Abdulbarr, Abi Umar Yusuf bin Abdulbarr Qurtubi (1387 H), al-Tamhīd Limā fī al-Matha’ min al Ma’ānī wa al-Asānīd, Magrib: Wizārah Umūm al-Awqāf wa al-Syu’ūn al-Islāmiyah, tahun 1387 H.

Ibnu Atsir, Ali bin Abi al-Karim, al-Kāmil fī al-Tārīkh, Beirut: Dār Shādir, tahun 1385 H.

Ibnu Atsir, Ali bin Abi al-Karim, al-Nihāyah fī Gharīb al-Hadīts wa al-ātsār, Beirut: Dār al-Ilm, tahun 1399 H.

Ibnu Fahad, Umar bin Muhammad, Ithāf al-Wari, oleh: Abdulkarim, Mekah: Jāmi’ah Ummul Qurā’, tahun 1408 H.

Ibnu Juazi, Sabth, Mir’āh al-Zamān fī Tārīkh al-A’yān, oleh: Alhamawandi, Baghdad: al-Dār al-Wathaniyah, tahun 1369 H.

Ibnu Katsir, al-Bidāyah wa al-Nihāyah, oleh: Ali Syiri, Beirut: Dār Ihyā al-Turāts al-Arabī, tahun 1408 H.

Ibnu Muflih Hanbali Muqaddasi, Syamsuddin Abi Abdillah Muhammad, al-Furū’, periset: Dr. Abdullah Turki, TT: Muassasah al-Risalah, tahun 1424 H.

Ibnu Qudamah, Abdullah bin Ahmad bin Qudamah, al-Mughnī fī Fiqh al-Imām Ahmad bin Hanbal Syaibani, Beirut: Dār al-Fikr, cet. 1, tahun 1404 H.

Ibnu Qudamah, Syamsuddin Abulfaraj Abdurrahman bin Abi Umar Muhammad bin Ahmad Qudamah, Syarh al-Kabīr ‘alā Matn al-Maqta’ (dengan catatan pinggir oleh Al-Mughni), Beirut, tahun 1404 H.

Ibnu Tagari Bardi, Yusuf, al-Nujūm al-Zhāhirah, oleh: Syaltut dkk, Kairo: Wizārah al-Tsaqāfah wa al-Irsyād al-Qaumī, tahun 1392 H.

Ibnu Taimiyah, Taqiyuddin Abul Abbas Ahmad bin Abdulhalim Harrani, Syarh al-‘Umdah, Riyadh: Dār al-Āshimah, tahun 1418 H.

Ibnu Umrani, al-Anbā’ fī Tārīkh al-Khulafā, oleh: Al-Samirai, Kairo: al-Āfāq al-Arabiyah, tahun 1419 H.

Imrani Syafi’i, Abul Hasan Yahya bin Abulkhair, al-Bayān fī Mazhab al-Imām al-Syāfi’i, Dār al-Minhāj, TT.

Kāsānī, Abi Bakr, Badā’i al-Shanā’i fī Tartīb al-Syarā’i, Al-Maktabah Al-Habiyah, tahun 1409 H.

Kazhimi, Fadhil Jawad bin Sa’ad Asadi, Masālik al-Afhām ilā āyāt al-Ahkām, TT.

Khui, Sayid Abul Qasim Musawi, Mausū’ah al-Imām al-Ku’i, Qom: Muassasah Ihyā ātsār al-Imām al-Khu’i, tahun 1418 H.

Khui, Sayid Abul Qasim Musawi, Mu’tamad al-‘Urwah al-Wutsqā, Qom: Mansyūrāt Madrasah Dār al-Ilm Luthfi, cet. 2, tahun 1416 H.

Mahdi Dargahi, Vakāvī Syarth Istitha’ah Thariqi ba Ruikerd-e Ta’thili Hajj dar Shurat-e ‘Adam-e Ta’min-e Amniyat-e Hujjāj Az Didgah-e Feqh Mazāhib-e Islami, Pezuhesy Nameh Mazahib Islam, Vol. 6, No. 11, tahun 2019 M.

Mardawi Hanbali, Alauddin Abil Husain Ali bin Sulaiman, al-Inshāf fī Ma’rifah al-Rāhij min al-Khilāf alā Mazhab al-Imām al-Mabjal Ahmad bin Hanbal, Dār Ihyā al-Turāts al-Arabī, tahun 1406 H.

Mas’udi, Abul Hasan Ali bin al-Husain, Murūj al-Dzahab wa Ma’ādin al-Jawāhir, oleh As’ad Dagar, Qom: Dār al-Hijrah, tahun 1409 H.

Muhammad Baqir bin Muhammad Taqi, Bihār al-Anwār, Beirut-Libanon, cet. 1, tahun 1410 H.

Muqaddas Ardebili, Ahmad bin Muhammad, Majma’ al-Fāidah wa al-Burhān fī Syarh Irsyād al-Adzhān, Qom: Jāmi’ah Mudarrisin, tahun 1403 H.

Naraqi, Maula Ahmad bin Muhammad Mahdi, Mustanad al-Syī’ah fī Ahkām al-Syarī’, Qom: Muassasah Alul Bait, tahun 1415 H.

Nawawi, Muhyiddin Yahya bin Syaraf, al-Majmū’ Syarh al-Muhazzab, Dār al-Fikr, tahun 1996 M.

Ogho Buzur Tehrani, Muhammad Muhsin, al-Dzarī’ah ilā Tashānīf al-Syī’ah, Qom: Ismailiyan, 1387-1388 S.

Qumi Ruhani, Sayid Muhammad Husaini, Al-Murtaqā ilā al-Fiqh al-Arqā (Bab Haji), Tehran: Muassasah al-Jalil Litahqīq al-Tsaqāfiyah (Dār al-Jalī), tahun 1419 H.

Rafi’i Qazwini, Abdulkarim bin Muhammad bin Abdulkarim Abul Qasim, al-‘Azīz Syarh al-Mūjīz al-Ma’rūf bi al-Syarh al-Kabīr, Beirut: Dār al-Kutub al-Ilmiyah, tahun 1417 H.

Raghib Isfahani, Husain bin Muhammad, Mufradāt al-Fāzh al-Qur’an, Libanon: al-Dār al-Syāmiyah, tahun 1412 H.

Rusydani Marginani, Abul Hasan Ali bin Abi Bakr bin Abduljalil, al-Hidāyah Syarh Bidāyah al-Mubtadī, Maktabah al-Islamiyah, TT.

Samarqandi, ‘Alā, Tuhfah al-Fuqahā, Beirut: Dār al-Kutub al-Ilmiyah, cet. 2, tahun 1414 H.

Sarakhsi, Syamsuddin, al-Mabsūth, Beirut: Dār al-Ma’rifah, tahun 1409 H.

Siwasi, Kamaluddin Muhammad bin Abdulwahid, populer dengan Ibnu Hammam, Fath al-Qadīr, Dār al-Fikr, TT.

Syaikhi Zadeh, Abdurrahman bin Muhammad bin Sulaiman, Majma’ al-Anhar fī Syarh Multaqā al-Abhar, Dār Ihyā al-Turāts al-Arabi, TT.

Syatar, Abdul, Muhammad Majdy Amiruddin, and Arif Rahman. “Darurat Moderasi Beragama Di Tengah Pandemi Corona Virus Disease 2019 (Covid-19).” KURIOSITAS Media Komunikasi Sosial dan Keagamaan 13, no. 1, Juni (2020): 1–13. https://ejurnal.iainpare.ac.id/index.php/kuriositas/article/view/1376/708.

Tabari, Abu Ja’far Muhammad bin Jarir, Jāmi’ al-Bayān fī Tafsīr al-Qur’an (tafsir Tabari), Beirut: Dār al-Ma’rifag, tahun 1412 H.

Tabari, Abu Ja’far Muhammad bin Jarir, Tārīkh Tabarī, Beirut: Dār al-Turāts, tahun 1387 H.

Thabathabai Qumi, Sayid Hasan, Kitāb al-Hajj, Qom: Mathba’ Baqiri, tahun 1415 H.

Thahāwī Hanafi, Ahmad bin Muhammad bin Ismail, Hāsyiyah alā Marāqi al-Falāh Syarh Nūr al-īdhāh, Mesir: al-Mathba’ah al-Kubrā al-Amiriyah Babulāq, tahun 1318 H.

Thayib, Muhammad bin Umar, Tārīkh al-Syahr wa Akhbār al-Qarn al-‘āsyir, oleh: al-Habasyi, Mesir: Nasyr al-Irsyad, tahun 1419 H.

Tirmizi, Muhammad bin Isa Surah, Sunan al-Tirmizi, Beirut: Dār al-Fikr, tahun 1403 H.

Ziali, Hafiz Jamaluddin Abi Muhammad Abdullah bin Yusuf al-Hanafi, Nashb al-Rāyah Liahādīts al-Hidāyah, Mesir: Dār al-Hadīts, tahun 1357 H.

Published
2020-12-01
How to Cite
Nur, S. (2020). Pelaksanaan Ibadah Haji Pada Masa Pandemi Covid 19; Studi Komparatif Perspektif Mazhab Fikih. Mazahibuna: Jurnal Perbandingan Mazhab, 2(2), 134-150. https://doi.org/10.24252/mh.v2i2.15075
Section
Articles
Abstract viewed = 2132 times